We leven in een tijd waarin media en elektronica centraal staan. Het afgelopen decennium is de mens steeds afhankelijker geworden van hun telefoons, laptops en van andere elektrische apparaten. Alle leeftijdsgroepen maken gebruik van media, maar 1 groep stijgt erboven uit: de jongeren. Zij zijn opgegroeid in deze sociale media revolutie en zijn dus niks anders gewent. Ruim 98% van de jongeren gebruikt dagelijks sociale media en het is niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven. Maar hebben alle jongeren dezelfde kijk op het gebruik van media of zitten daar verschillen in? Sociale media biedt voordelen, maar ook veel nadelen. In dit artikel vind je zowel de voordelen als de nadelen van het gebruik van social media.
FOMO (fear of missing out) is iets waar vooral veel jongeren van lijden. Ze zijn bang dat ze dingen missen en een achterstand op lopen ten opzichte van anderen. Door de druk die jongeren voelen via sociale mediakanalen krijgen ze steeds meer last van FOMO. Want wat als je de laatste trends mist en je er niet meer bij hoort op school? De gevolgen hiervan zijn vaak terug te zien: jongeren zijn moe en gestrest, omdat FOMO slapeloosheid en angst veroorzaakt. Daarnaast ontwikkelen veel jongeren ook depressieve gevoelens. Ruim 65% van de jongeren ervaart de fear of missing out en heeft last van problematisch gebruik van sociale media.
Het onderzoek Computers in Human Behavior noemt dat verkeerd gebruik van sociale media een oorzaak van FOMO. Volgens de onderzoekers bestaat er een directe link tussen de snelle technologische ontwikkeling en FOMO. Sherry Tuckle, professor in social studies of sience & technologie sluit zich hierbij aan. Ook zij ziet de negatieve gevolgen van social media gebruik en FOMO-symptomen. ‘Naarmate technologie steeds belangrijker wordt, wordt onze relatie ermee intiemer, waardoor het de macht krijgt om beslissingen, stemmingen en emoties te beïnvloeden. Er is een bepaalde onvolwassenheid in onze relatie met technologie,’ zei ze. ‘Het evolueert nog steeds.’
Social media zorgt ook voor een negatief zelfbeeld, met name onder meiden is dit een groot probleem. Door de vele bewerkte foto’s van vrouwen die 24/7 in de sportschool te vinden zijn, worden meiden onzeker over hun lichaam en gezicht. En ze komen er elke dag weer mee in aanraking aan de hand van apps als Instagram. Het telkens vergelijken van lichamen en eigendommen via Instagram kan o.a. zorgen voor slaapproblemen, onzekerheid en depressie, blijkt uit een onderzoek van de Britse gezondheidsdienst in 2017. FOMO is dus niet de enige sluipschutter die verstopt zit wanneer jij social media gebruikt.
En denk je dat social media een positief of een negatief effect heeft op school- en werkresultaten? Ruim 58% ervaart geen invloed van sociale media op hun resultaten, 25% merkt een negatief effect en 17% ervaart een positief effect, meldt het CBS. Jongeren geven aan dat ze aan de hand van sociale media makkelijker kunnen communiceren met elkaar. Een negatief gevolg dat ze ervaren is dat ze concentratieproblemen krijgen en snel afgeleid raken van hun taken. Jongere leeftijdsgroepen geven vaker aan een negatieve invloed van sociale media te ervaren op hun werk, sociale contacten en nachtrust dan oudere leeftijdsgroepen. Dit komt omdat jongeren veel vatbaarder zijn voor FOMO, wat hen dus negatief beïnvloed.
Uiteraard zijn er ook positieve gevolgen van het gebruik van sociale media. 9 op de 10 mensen geven aan dat ze sociale media gebruiken om met anderen in contact te blijven. In de coronatijd was het niet vanzelfsprekend dat men elkaar kan zien, dus dan is sociale media een prima oplossing om die banden te behouden. Het Nederlandse Jeugdinstituut (NJi) meldt dat 69% van de jongeren eenzaamheid ervaart door de coronacrisis. Jongeren missen de feestjes, het uitgaan en de sociale contacten. Doormiddel van social media kunnen zij alsnog dagelijks contact met elkaar hebben en online feestjes organiseren om zo eenzaamheid tegen te gaan.
Ook nu de coronacrisis tot haar einde lijkt te komen, blijft social media een belangrijke tool in het dagelijks leven van veel jongeren. Ze gebruiken het niet alleen voor sociale contacten, maar ook voor het maken van verslagen, het ontsnappen van de werkelijkheid en voor het up to date blijven over gebeurtenissen in de wereld. Met name de vorm van escapisme is erg belangrijk voor jongeren, want uit onderzoek is gebleken dat jongeren steeds meer anxiety voelen. Door het gebruik van social media kunnen ze hun problemen en verplichtingen even kunnen vergeten en meer tot rust komen.
Daarnaast is er gebleken dat wanneer iemand een negatieve update op sociale media plaatst, er eerder een lichtje gaat branden bij zijn/haar vrienden en kan er sneller hulp geboden worden. Daardoor kan bijvoorbeeld een depressie vroeg worden gesignaleerd en kan de groei ervan voorkomen worden.
En dan nu het grootste voordeel van social media: het is het leukste tijdverdrijf dat er is. Er wordt elke dag nieuwe content gepost online en er is voor ieder wel wat wils te vinden. Ben je geïnteresseerd in het oude Egypte? Dan zijn er honderden video’s te vinden. Wil je even lachen? Duizenden memes en try not to laugh video’s binnen 1 klik. Ook als je aan het wachten bent op de bus kan je doelloos scrollen om zo toch vermaakt te worden in die 10 minuten dat je toch niks beters te doen hebt. Of je nou 12, 18 of 40 bent, er is voor iedereen wel wat op social media te vinden wat aansluit bij zijn of haar interesses. Je kan geamuseerd worden waar en wanneer je maar wilt en dat allemaal gratis én op je eigen telefoon.
Er kan geconcludeerd worden dat social media vele kanten heeft, zowel positief als negatief. Het ligt er voornamelijk aan hoe jij zelf omgaat met social media om te bepalen of het voor jou meer voor- of nadelen heeft. Probeer je niet te veel aan te trekken van alle ‘perfecte’ levens en lichamen die je voorbij ziet komen online, want geloof me: deze zijn bijna allemaal nep! Blijf lekker scrollen voor je eigen vermaak, chat met je vrienden en volg accounts met toffe content zoals bijvoorbeeld Raadsl en je zal merken dat social media dan vooral voordelen heeft ?.